31 March
Samen het taboe doorbreken
Eind februari lichtte Vlaams minister van Sport Philippe Muyters tijdens een infoavond voor de sportsector 6 maatregelen toe tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag in de sport. Eén van die maatregelen is dat elke federatie een aanspreekpunt Fysieke Integriteit moet hebben. De Raad van Bestuur van de Vlaamse Handbalvereniging bleef niet bij de pakken zitten en duidde Sabine Stieglitz als aanspreekpunt aan.
Sabine Stieglitz is beroepshalve bedrijfsleider bij Action. Ze is geboren en getogen in Genk om nadien noordwaarts van de provincie richting Bocholt te trekken waar ze op een dag gebeten werd door het handbalvirus. Sabine is mama van drie dochters waaronder twee van hen al jaren handballen.
“Een tijdje geleden had ik met Linde Panis een gesprek over de problematiek van grensoverschrijdend gedrag” begint Sabine Stieglitz haar verhaal. “Er werd mij gevraagd of ik het API (aanspreekpersoon integriteit) van de Vlaamse Handbalvereniging wou worden. Ik heb daar enkele dagen over heen laten gaan om daarna volmondig JA te antwoorden. Ik ben sociaal, beschik over een empathisch vermogen, iedereen mag en kan mij aanspreken, ben zeer toegankelijk, laagdrempelig zeg maar. De reden waarom ik JA heb gezegd is omdat ik het taboe dat rond seksueel grensoverschrijdend gedrag hangt wil doorbreken.”
Wat doet een API?
“Om de juiste competenties te hebben als aanspreekpersoon integriteit heb ik bij ICES, het informatief centrum voor ethisch sporten, een opleiding moeten volgen. De eerste opdracht hierin is mij kenbaar maken en laten weten dat er een aanspreekpersoon bestaat. Een aanspreekpersoon integriteit (API) is een laagdrempelig aanspreekpunt waarbij sporters, ouders, begeleiders of andere betrokkenen terechtkunnen met een vraag, vermoeden of klacht over (seksueel) grensoverschrijdend gedrag of lichamelijke en sensuele integriteit. Een API draagt er tevens mee zorg voor dat het beleid voldoende aandacht geeft aan preventie van en omgaan met (seksueel) grensoverschrijdend gedrag. Verder zal een federatie API clubs bij het verhaal gaan betrekken zodat zij ook het belang van deze problematiek gaan inzien. Op termijn gaan er tijdens bijscholingen topics gehouden worden om het taboe rond (seksueel) grensoverschrijdend gedrag te doorbreken en willen wij de clubs tools aanreiken en hun hierin ondersteunen.”
Waarom is een API nodig?
“Omdat het de verantwoordelijkheid is van elke sportorganisatie om te waken over de bescherming van sporters die aan hen worden toevertrouwd. Ik wil aantonen dat grensoverschrijdend seksueel gedrag geen marginaal probleem is, en dat nog veel incidenten niet tijdig worden opgemerkt en aangepakt. Een duidelijk, eerste aanspreekpunt moet onderdeel uitmaken van een beleid om meer verantwoordelijkheid te nemen voor die veiligheid.”
Ik heb een probleem! Wat Nu?
Wanneer er een probleem is kan de sporter dit melden bij een aanspreekpersoon integriteit. Een API luistert naar de vraag of het verhaal en verwijst de melder door wanneer nodig of verleent advies bij de mogelijke vervolgstappen, zonder zich inhoudelijk in de zaak te verdiepen of aan waarheidsvinding te doen. In een case dienen altijd de regels rond discretieplicht en meldingsplicht gerespecteerd te worden. Probeert in te schatten welke stappen noodzakelijk zijn en stemt af met betrokkenen welke stappen ze willen zetten. Het is belangrijk om een slachtoffer het vertrouwen te geven om hun verhaal tot bij ons te brengen. Ik wil naar hun verhaal luisteren en voor hun een veilige plek creëren. Vandaar dat een API in eerste instantie een vertrouwenspersoon is!
Hoe contacteer ik een API van de federatie?
Zit je met vragen en/of wil je een probleem aankaarten, bespreken, kenbaar maken dan kan dat via api.handbal@gmail.com of via het nummer 0472 95 79 58
6 maatregelen tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag
In de inleiding van dit artikel kon je al lezen dat Vlaams minister van Sport Philippe Muyters het had over 6 maatregelen tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag. De 6 maatregelen omvatten zowel preventieve als repressieve acties. Sportminister Muyters: “Dat is ook de enige goede manier. Ik wil in de eerste plaats voorkomen dat grensoverschrijdend gedrag plaatsvindt. Maar als het dan toch gebeurt, moeten de slachtoffers hun verhaal in een veilige omgeving kunnen doen en moeten de federaties en clubs er op een gepaste manier op reageren. Ik ben blij dat de sportsector dit serieus neemt en samen met de overheid en organisaties als ICES en Voice een omvattend beleid ontwikkelt.”
De 6 maatregelen zijn:
- Oprichting van een aanspreekpunt rond integriteit (API)
Het aanspreekpunt is de vertrouwenspersoon voor wie een vraag, opmerking, klacht of andere suggestie heeft in verband met overschrijdend gedrag. Het aanspreekpunt luistert, verwijst door, verleent advies bij mogelijke vervolgstappen. Het aanspreekpunt formuleert adviezen voor de federatie.
- Opstellen van een handelingsprotocol
In het handelingsprotocol omschrijft de federatie welke stappen ondernomen worden bij een vermoeden, een onthulling of een vaststelling van grensoverschrijdend gedrag. Bij elke stap worden een aantal concrete handelingen beschreven om efficiënt en transparant te handelen.
- Advies rond ethische vraagstukken
Een ethische commissie moet adviezen rond ethische vraagstukken (waaronder seksueel grensoverschrijdend gedrag) kunnen geven. Dat kan zowel reactief zijn als proactief.
- Gedragscodes voor verschillende doelgroepen
De federaties moeten in gedragscodes uitwerken welk gedrag al dan niet wenselijk is voor de verschillende groepen in hun organisatie: voor trainers en coaches, maar ook bijvoorbeeld bestuursleden en terreinverzorgers.
- Tuchtrechtelijk systeem
Elke federatie zorgt voor een duidelijke en transparante procedure om beschermend en/of sanctionerend op te treden bij incidenten. Het systeem bevat een tuchtreglement en de installatie van een tuchtrechtelijk orgaan, dat bevoegd is om sancties op te leggen.
Momenteel legt ICES de hand aan een blauwdruk van tuchtrechtelijk systeem waarmee de federaties dan verder aan de slag kunnen.
- Preventie, vorming en sensibilisering
Van de federaties wordt verwacht dat ze een permanente inspanning leveren op vlak van preventie, vorming en sensibilisering. Alle aangesloten leden en clubs moeten bereikt worden.
Wat betreft het aanspreekpunt Fysieke Integriteit moesten de federaties eind februari klaar zijn. Minister Muyters: “Ik vind het essentieel dat slachtoffers een veilige plek hebben waar ze een melding kunnen doen. Niet elke federatie moet wat mij betreft elk een eigen aanspreekpunt hebben. Voor mij mogen ze ook met elkaar samenwerken, maar ze moeten allemaal wel duidelijk en eenvoudig bereikbaar zijn voor alle leden.”
Voor de andere punten krijgen de federaties nog iets meer tijd, maar niet zo veel meer. “Ik wil dat Sport Vlaanderen elk half jaar een monitoring doet van waar elke federatie staat met de realisatie van de andere 5 punten. De eerste monitoring zal al in juni van dit jaar plaatsvinden. We willen echt dat de federaties vaart zetten achter een degelijk beleid rond seksueel grensoverschrijdend gedrag. Federaties die flagrant in de fout gaan of weigeren om een beleid op poten te zetten, zullen dat uiteraard ook voelen in hun financiering.”